Op 13/02 zoomden we met een 14-tal Head of Innovation & Technology profielen uit diverse sectoren in op het omarmen van AI als groeiversneller en de impact hiervan op je mensen, processen en systemen. In de warme setting van ‘dhulst’ bouwt van jou’, gespijsd met enkele heerlijke creaties van Koken met Pam, wisten Bart van SIConsulting en Ben van Amazing Cultures de juiste vragen op tafel te gooien om een boeiend gesprek op gang te houden. Aangezien er naar ons gevoel momenteel heel veel sessies zijn over AI-technologie as such of specifieke tools zoals bijvoorbeeld CoPilot, en er slechts beperkt aandacht lijkt te gaan naar het holistische perspectief, delen we de inzichten van de avond graag hier!
Punt-Cirkel-Vierkant
Sophie D’Hulst, bouwvrouw van het jaar en daarmee ook de belichaming van vrouwelijk leiderschap in een soms harde mannenwereld, zette meteen de toon tijdens haar welkomstwoord: Als leider dien je niet ín maar áán je bedrijf te werken en dat betekent dat je de bedding vormt waarin revoluties zoals AI als een nieuwe ondernemersrealiteit worden erkend en bewust worden geïntegreerd in de daily operations. Een spot-on intro, waarop Ben en Bart op basis van een eenvoudige tekening hun visie deden landen bij de aanwezigen: AI wordt vaak technologisch benaderd, terwijl de implementatie ervan in een bedrijf diepgaande veranderingen teweegbrengt op meerdere niveaus. Het is dan ook cruciaal om helderheid te scheppen in:
- ‘Punt’ : Letterlijk, what’s the point? Met andere woorden: wat is de kern van je organisatie?
- ‘Cirkel’ : In welk cultuurveld bevind je je? Wat is de vibe, welke waarden leven, welke cultuurdragers zijn er, …?
- ‘Vierkant’ : Wat is de organisatiearchitectuur? Welke structuren zijn er, hoe worden processen gestroomlijnd, hoe werken mensen samen, waar staan jullie op vlak van digitalisering, …?
Rode draad
Er bleek een enorme herkenning tussen de deelnemers wat betreft de (onderzoekende) fase waarin de verschillende organisaties zich bevinden en tegen welke uitdagingen ze daarbij aanlopen. Dat leidde dan ook al snel tot consensus over wat er belangrijk is in deze ontdekkingstocht:
De bedrijven die AI strategisch inzetten, behouden een concurrentievoordeel.
Directies moeten hiervan overtuigd worden opdat ze er effectief in zullen willen investeren. Het is goed om hun nieuwsgierigheid te triggeren en met ideeën te komen die direct meetbare toegevoegde waarde hebben voor de business. Zo stimuleer je dat ze met een vernieuwde blik het huidige businessmodel onder de loep nemen en AI een essentieel onderdeel maken van de groeistrategie. Vaak zijn er wel al denkoefeningen gaande vanuit het management, maar worden ze door de medewerkers voorbijgestoken. Daarom moet het in de bottom-up beweging helder zijn bij wie medewerkers met hun ideeën terecht kunnen, en top-down dienen er tegelijkertijd initiatieven zoals hackatons, ‘lessons learned’ sessies en dergelijke gelanceerd te worden.
AI-adoptie in de organisatie start met bewustwording en kleine, tastbare successen.
Het gaat erom ‘low hanging fruit’ te detecteren en als ambassadeursprojectje te lanceren waardoor de voordelen, zoals bijvoorbeeld tijdswinst of het verlagen van de foutenmarge, aan den lijve ervaren kunnen worden. Het is een marathon, geen sprint, de aanvaarding dat de journey begonnen is, is de eerste stap.
AI verandert de rol van medewerkers
Werknemers moeten eerst AI-tools ervaren die hun werk vereenvoudigen en repetitieve taken elimineren. Dit verlaagt weerstand en creëert bewustwording over de toegevoegde waarde van hun menselijke inbreng. Doordat repetitieve taken worden overgenomen, kan er meer focus gaan naar waardevolle, creatieve taken en complexe probleemoplossing, wat opnieuw kan leiden tot meer zingeving. Alle evenwichten zullen veranderen, en jobs zullen verschuiven, dus het is ook nodig om naast de opportuniteiten ook weldegelijk de ‘bedreigingen’ in kaart te brengen en hier op het juiste moment ook transparant en concreet intern over te delen.
Betrokkenheid en communicatie zijn cruciaal.
Door medewerkers te helpen begrijpen hoe ze hun eigen potentieel kunnen vergroten nu AI een feit is, kan je de angst voor jobverlies verminderen.
AI-governance moet worden benaderd als een continu evoluerend framework, niet als een vast beleid.
Aangezien de mogelijkheden zo snel evolueren, is de policy wellicht alweer achterhaald eens uitgeschreven. Daarom is het goed te werken met best practices, die voortvloeien uit de bedrijfswaarden. Tools komen immers steeds sneller en vaak onbewust binnen in de organisatie. Al leeft er bij vele bedrijven nog de illusie dat ze alles hebben dichtgetimmerd, worden deze (gratis) niet-beveiligde tools al massaal door medewerkers gevoed met mogelijks gevoelige bedrijfsdata. Daarom is het nodig om een kader te scheppen, gestoeld op het DNA van de organisatie.
Reflecties
Ook na het ‘officiële’ gedeelte van de rondetafel, ging het gesprek geanimeerd verder. Hieronder enkele topics die aangekaart werden en waar we wellicht nog heelder avonden over zouden door kunnen gaan:
Een nieuw tijdperk
Gaat deze revolutie de mens nu dan echt ruimte geven om het ware menselijke potentieel verder te ontwikkelen, om terug meer in de natuur te gaan, om onze intuïtie te herontdekken, om meer te genieten van vrijetijdsbesteding … of gaat het gewoon opnieuw leiden tot een verschuiving, een versnelling en de drang om nog harder te werken? In het licht van de huidige burn-out cijfers, het feit dat 1 op 7 paniekaanvallen doet, en eindeloze wachttijden voor psychologische begeleiding, brengt AI misschien een collectieve uitnodiging tot vertraging? Wat als we de door AI gecreëerde vrije tijd zouden invullen door gewoon te ‘zijn’?
Klantbeleving
Is de klant er klaar voor om AI volledig te omarmen of hunkert die naar de menselijke interactie? Welke impact gaat AI hebben op de NPS? Matcht de integratie van AI in de customer journey met het brand image en dus met de cultuur van de organisatie? En hoe kan AI dan nét de cultuur versterken?
Sfeer
Er wordt volop geëxperimenteerd met interne knowledge bases, o.a. in kader van onboarding, HR, opleiden van junior profielen onder het mom dat je niet voor het minste je collega dient te storen. Maar wat met het belang van die kleine informelere babbels in functie van de onderlinge vibe? Wat stimuleer je echt als je de ander niet meer hoeft aan te spreken? Net in een post-coronatijdperk, waar heel wat bedrijven terugkomen van het thuiswerkverhaal om de samenwerking te stimuleren, zouden we AI wel inzetten om je meer op jezelf aan te wijzen?
Opleiding
Hoe leid je mensen op om een bepaalde complexiteit te doorgronden, als zij gewoon zijn om alles via AI aangereikt te krijgen? Hoe zorg je ervoor dat je mensen zelf blijven nadenken? (En hier één-op-één mee verbonden: welke transitie is hiertoe nodig in het onderwijs?)
Vicieuze cirkel
Als AI op den duur zelf AI traint, waar eindigt het dan? Wat als het ‘IQ’ van AI zover voorstaat op de mens dat we niet meer in staat zijn om ermee te communiceren?
Businessmodellen rond AI
De eerste kennismaking met AI-tools is vaak gratis, maar de echte waarde zit in data en profiling, wat nieuwe vragen oproept over privacy en ethiek. Hoe ga je hier als bedrijf mee om?
Sociale impact
Zal AI sociale ongelijkheid versterken? Of wordt handenarbeid het nieuwe goud en zullen vooral kenniswerkers onder druk komen? Het blijft een open discussie.
Conclusie
Ter afronding wilden we graag onze intussen allemansvriend ChatGPT challengen en lieten we vanuit de energie van de groep 1 vraag ontstaan: “Hoe gaat AI ervoor zorgen dat mensen gelukkiger worden?” Want dat blijkt uiteindelijk dan toch waar het écht om draait! Dus laat ons dat diepe verlangen meenemen in eender welk gesprek, workshop en implementatieplan rond AI de komende tijd!
Met dank aan alle aanwezigen om het gesprek te voeden met hun eigen unieke bijdrage!
